زیست توده:
هر ارگانیسم زنده ای که انرژی خورشید را جذب نموده ودر خود به صورت ذخیره نگه می دارد بیوماس مینامند بیوماس اصطلاحی است که در زمینه انرژی به جهت توصیف رشته ای از محصولاتی که حاصل از عمل فتوسنتز هستند به کار میرود بیوماس تنها منبع تجدید پذیر کربن بوده و میتواند به سوختهای جامد مایع و گازی مناسب تبدیل شود
زیست توده كلیه اجزاء قابل تجزیه زیستی از محصولات، فاضلابها و زایدات كشاورزی وفضولات دامی صنایع جنگلی و سایر صنایع مرتبط، فاضلابها و زبالههای تجریهپذیر زیستی شهری و صنعتی میباشد واز تجزیهو تخمیراین مواد در یک محفظه بی هوازی، گازی بدست می آید که اصطلاحاً بیوگاز نام دارد. پس از اعمال یک سری فرآیندهای تصفیه ای روی این گاز می توان آن را به عنوان یک حامل انرژی در نظر گرفت.این حامل انرژی را می توان به عنوان سوخت اولیه در نیروگاهها به کار برد
منابع زیست توده :
چوب و ضایعات جنگلی
زایدات وضایعات كشاورزی
فضولات دامی
زبالههای شهری
فاضلابهای شهری
فاضلابها وپسماندهای صنعتی(عمدتاً صنایع غذایی)
چوب و ضایعات جنگلی:
چوب ، خرده‌های چوب و خاک اره ، از منابع جنگلی زیست توده به شمار می‌روند. در حال حاضر ، سالانه در جهان بیش از 1.2 گیگاتن چوب به مصرف تولید انرژی می‌رسد. بسیاری از صنایع کشورهای در حال توسعه ، مانند صنایع پخت نان ، فرآوری محصولاتی مانند شکر ، چای ، قهوه ، نارگیل ، کاکائو و کارخانه‌های آجرپزی و آهک پزی ، از این ضایعات به عنوان سوخت استفاده می‌کنند.
و توسعه جنگلها ، علاوه بر تولد انرژی ، بسیاری از مشکلات زیست محیطی مانند آلودگی هوا ، فرسایش و رانش خاک ، ناپایداری شیبها ، زایش مواد معدنی خاک و نابودی بوم سازگان (اکوسیستمهای) طبیعی را کم میکند.
زایدات کشاورزی :
به کلیه بقایای محصولاتی گفته میشود که پس از برداشت در زمین باقی میماند و مورد استفاده مجدد قرار نمیگیرد مانند برگ سافه پوست وغلاف میوه وسبوس وشاخه های فرعی و... پتانیسل موجود درکشور حدود 22میلیون تن میباشد وسیستم تولید انرژی از زایدات کشاورزی اغلب به صورت گازیفیکیشن میباشد که این زایدات در یک مخزن به نام گهزی فایر به صورت ترموشیمیایی سوخته میشود وحاصل سوخت خاکستر وگاز مصنوعی میباشد که گاز حاصل میتواند به صورت انرژی حرارتی مورد استفاده قرار گیرد و یا توسط ژنراتور به انرژی الکتریکی تبدیل شود امروزه قابلیت تولید 15میلیارد متر مکعب گاز خانگی مصنوعی از زایدات کشاورزی وجود دارد
فضولات دامی :
وجود مواد الی قابل تجزیه و تخمیر در محیط بی هوازی و تولید بیوگاز باعث شده که فضولات دامی از منابع مهم زیست توده شناخته شود حجم بالای فضولات دامی در کشور ودفع آن به صورت کود در مزرعه مشکلات خاص خودرا رارد اگر این فضولات در یک مخزن یا هاضم بیوگاز ریخته شود علاوه بر تولید گاز متان فضولات خارج شده از این سیستم میتواند به عنوان کود غنی شده مورد استفاده قرار گیرد و از بیو گاز حاصل میتوان جهت تامین سوخت و انر ژی در بخشهای مختلف استفاده کرد
زباله های شهری :
وجود حجم بالای زباله های شهری در شهرهای بزرگ کشور تولید 7000تن روزانه در تهران و1300تن روزانه در مشهد 1100تن در شیراز و800تن روزانه در اصفهان میباشد در کشور ما هر فرد روزانه 8/0کیلوگرم زباله تولید میکند که با روش ها وتکنیکهای موجود با دفن اصولی این ضایعات میتوان به بیو گاز دست یافت و با تصفیه این گاز میتوان آنرا در تمام صنایع و به خصوص به عنوان سوخت بویلر در نیروگاهها به کار برد
به ازای هر 15کیلوگرم زباله شهری 1متر مکعب گاز دفن گاه تولید میشود و از گاز تولیدی حدود400هزار تن زباله شهری میتوان برق مورد استفاده 60هزار خانه را تامین کردو مسئولیت دفن ودفع زباله های شهری به عهده سازمان بازیافت شهرداری ها میباشد.
فاضلاب شهری:
فاضلاب های شهری دارای مواد آلی میباشند توانایی تولید گاز متان را در سیستم های بیوگاز به روش غیر هوازی دارند انرژی حاصل از متان میتواند پس از تبدیل به انرژی الکتریکی به شبکه سراسری برق تزریق شود.
فاضلاب صنایع:
در پساب برخی از کارخانه‌ها مانند صنایع نساجی ، الکل سازی ، چوب و کاغذ و پساب و ضایعات صنایع غذایی مانند پنیر سازی و تویلد آب میوه ، مقدار زیادی زیست توده وجود دارد که میتوان از آنها برای تولید انرژی و غذای دام استفاده کرد. حدود 20 درصد از وزن میوه را تفاله تشکیل می‌دهد
چنانچه از این تفاله‌ها برای تولید الکل استفاده شود صرفه اقتصادی چشمگیری را به همراه دارد. یکی دیگر از صنایع غذایی که فاضلاب آن آلودگی شدید در محیط زیست ایجاد میکند، صنایع پنیر سازی است. آب پنیر مایعی است که پس از حذف چربی و کازئین شیر ، طی فرآیند پنیر سازی بدست می‌آید. تولید سالانه در کشور ما بیش از 80 هزار تن است که 20 هزار تن آن در واحدهای صنعتی تولید میشود. با توجه به اینکه بطور میانگین از تهیه هر کیلوگرم پنیر ، 8 کیلوگرم آب پنیر استحصال میشود، در هر سال 160 هزار تن آب پنیر در کارخانه‌های پنیر سازی ایران تولید و در محیط رها میشود.
از آب پنیر ، هم به منظور غذای دام و هم برای تولید الکل میتوان استفاده کرد. در صنایع غذای دام ، با پرورش موجودات زنده ذره بینی که می‌توانند پروتئین زیادی را در خود جمع کنند و رشد بسیار خوبی بر روی آب پنیر دارند، زیست توده بسیار غنی و مغذی تهیه می‌کنند، که پس از خشک کردن و آسیاب کردن ماده حاصل ، آن را به مصرف غذای دام می‌رسانند. در بسیاری از کشورهای جهان ، از آب پنیر به منظور تولید الکل استفاده میشود. در کشور ما فعالیتهایی در این زمینه انجام شده است. به عنان مثال ، میتوان به تولید اتانول از آب پنیر ، در کاخانه شیر پاستوریزه اصفهان اشاره کرد.
بیوگاز واجزای سازنده آن:
به مجموعه گازهایی که از تجزیه و تخمیر بیوماس دریک محفظه به وسیله باکتری های غیر هوازی تولید میشود بیوگاز گویند که عمده ترین آن گاز متان است و همچنین سولفید هیدروژن وآمونیاک وگازکربنیک میباشد ومقداری هیدروژن ونیتروژن واکسیژن هم ممکن است یافت شود.از انواع کاربرد های بیوگاز میتوان به اجاقهای بیوگاز سوز –لامپهای بیوگاز-بخاریهای تابشی-آبگرمکنهای بیوگازسوز- یخچال وموتور های بیوگاز سوز اشاره کرد.
نتیجه:
سوخت حاصل از فن آوریهای تبدیل زیست توده یا به حالت گاز (زیست گاز) و یا مایع (متانول ، اتانول و بیودیزل) است که برای تولید الکتریسیته و گرما مورد استفاده قرار می‌گیرد. تخمین زده شده است که اگر تنها 10 درصد از زمینهای کشاورزی جنگلها و درختستانها به تأمین و تهیه زیست توده اختصاص یابد، تولید سالانه انرژی حاصل از زیست توده ، معادل چهار پنجم مصرف کنونی انرژی در جهان خواهد بود. در جوامع در حال توسعه که حدود سه چهارم جمعیت جهان را شامل می‌شوند، 35 درصد از انرژی مصرفی ، از طریق زیست توده تأمین میشود.
استفاده از منابع زیست توده ، یکی از مناسب‌ترین و اقتصادی‌ترین راه حلهای تأمین نیازهای اساسی انرژی مردم در مناطق دور افتاده است و فواید زیست محیطی این نوع انرژی و تجدید پذیر بودن آن ، توسعه کاربرد آن ، منطقی و مقرون به صرفه است.
|
روز بخير كاربر مهمان! 
